Leren! Met Danielle Braun dr. en Arne Stoffer bij de Academie voor Organisatiecultuur. Het begon allemaal met het boek de Corporate Tribe, geschreven door Danielle Braun en Jitske Kramer. Hoe je altijd jezelf mee neemt, je eigen bril op hebt.

Verhalen, ik ben er gek op. Of dat nu in beeld, geschreven of verteld is. Verhalen hebben het in zich om je te raken, je te betoveren of je aan het denken te zetten. En in elk verhaal gebeurt er iets bijzonders. Je leest het verhaal van de schrijver, je bekijkt het werk van de fotograaf of luistert naar de ander.

En dan begint het, het bijzondere.

Waarschijnlijk vind je het verhaal, de foto of het kunstwerk sprekend, mooi of juist niet. Mogelijk ben je het eens met de ander, vind je het niks of ga je een debat aan. Een verhaal of beeld kan je ontroeren, blij maken of welke emotie dan ook bij je oproepen. Het kan allemaal gebeuren. Bijzonder.

En heb je wel eens meegemaakt dat een boek dat je gelezen hebt, daadwerkelijk verfilmd is? Dan weet je dat de personages in de film er toch echt anders uit zien dan hoe jij ze tijdens het lezen van het boek hebt ingekleurd. Dat overkomt mij in ieder geval.

Ja, duh? Is dat bijzonder? Dat is toch logisch, denk je waarschijnlijk. Herken ik. En toch…

Toch?

Eerst dit.

Afgelopen week ben ik gestart met de leergang Corporate Antropologie. En de reden dat ik hieraan ben begonnen, is meervoudig. De aanleiding zijn verhalen….jawel in een boek. De Corporate Tribe geschreven door Danielle Braun en Jitske Kramer. Ik heb het in één ruk uitgelezen. Het stilde een honger en tegelijkertijd smaakte het naar meer. Vandaar mijn start bij de Academie voor Organisatiecultuur.

Danielle Braun en Arne Stoffer, beiden corporate antropologen, hebben me afgelopen week ondergedompeld in check-ins, kano’s, verwantschapssystemen, tribale rollen en uiteraard ook in wat cultuur en corporate antropologie is. De reis is begonnen, het eerste hoofdstuk is geschreven. Samen met 30 gelijkgestemden. Het is zo inspirerend en het smaakt naar meer! Gelukkig was afgelopen week pas het begin.

Mooi ook hoe gastspreker Emeritus hoogleraar Antropologie Arie de Ruijter aangaf dat antropologen proberen in de huid van de ander te kruipen. Het is, ik citeer, “het vakgebied dat aandacht vraagt voor mensen als zingevende en zinzoekende wezens”. Dat resoneert. Net zoals zijn uitspraak dat je als leidinggevenden en HR een opdracht hebt. Namelijk er voor zorgen dat iedereen er toe doet. Kaboom. Prachtig!

“Cultuur is dan het raster, het kader om de werkelijkheid te definiëren”, zo gaf professor De Ruijter aan.

Maar wat is dan die werkelijkheid?

Als we kijken naar onze dagelijkse werkelijkheid, ons dagelijks leven, dan geeft ieder van ons ‘coleur locale’ aan wat we zien of horen. We kijken met onze eigen bril en reageren op wat er gezegd wordt of juist op de stiltes er tussenin. We leren van elkaar, kopiëren elkaars gedrag. We vormen groepjes. Vervolgens bepalen we als groep wat we normaal vinden of juist niet. En we sluiten in en uit. Soms bewust en soms onbewust. Dat doen we in de zandbak, bij de voetbalclub, in de straat waar we wonen, ons dorp, stad of land en….ook in onze organisaties. En wat blijkt, we doen het allemaal. Ik. Jij. Wij. Ook als je denkt dat je het niet doet. We hebben het afgelopen week tijdens de leergang allemaal ervaren.

Oef.

Komt binnen hè?

En stel nu dat je die werkelijkheid zou willen veranderen? Waar begin je dan?

Die is eenvoudig te beantwoorden. Bij hoe het nu is. Ook al weet je waar je naartoe wilt. Je begint altijd bij hoe het nu is. Je zou het de IST-situatie kunnen noemen. En die IST-situatie is meer dan vertellen wat je niet meer wilt doen, zien of horen. Dat is eerst begrijpen wat er gebeurt in de werkelijkheid en vervolgens snappen waar dingen vandaan komen. Daarom pakken antropologen de IST-situatie van binnenuit aan. Ze doen dat door in de huid van de ander te kruipen. Door verhalen op te halen. Door deelnemer en daardoor observant te zijn. Door er middenin te staan. En vooral door te organiseren dat alle stemmen een plek krijgen. Want pas dan kun je het geheel aan bevindingen combineren met de context en afzetten tegen je verandervraagstuk. Anders gezegd, pas dan kun je verklaren waarom de werkelijkheid is zoals die is en kun je pas echt het gesprek aangaan over waar je naartoe wilt.

Ik vertaal het ook als volgt. Antropologen lezen het boek zoals het geschreven is en kijken vervolgens naar alle verfilmingen die er gemaakt zijn. Pas met de kennis van al die verfilmingen, kan er een nieuw verhaal of een vervolghoofdstuk geschreven worden.

Met elkaar.

En ik?

Ik houd nu nog meer van verhalen. En besef me des te meer dat ik daarbij ook altijd mijn eigen bril op heb.